Zalety karmienia piersią

"Karmienie piersią jest jedynym prawidłowym żywieniem dziecka w pierwszych miesiącach jego życia".
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia)

Światowa Organizacja Zdrowia zalecają wyłączne karmienie piersią przez pierwszych sześć miesięcy życia dziecka. Mleko matki zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe w pierwszym półroczu życia człowieka. Karmiąc piersią, nie trzeba dziecka dopajać ani dokarmiać, gdyż mleko kobiece zaspokaja głód i pragnienie. Karmienie mlekiem z piersi jest cennym uzupełnieniem stałego pożywienia aż do 2 roku życia lub dłużej.

Mleko matki jest idealnym pożywieniem dla nowonarodzonego człowieka, podobnie jak mleko krowy jest doskonałym pokarmem dla cielęcia, mleko kozy dla koźlęcia itp. Skład mleka kobiecego jest unikalny. Doskonała proporcja odpowiednich białek, tłuszczów, węglowodanów i składników mineralnych sprawia, że jest to substancja łatwo przyswajalna i niemal w całości trawiona.

Najlepsze dla dziecka Mleko matki jest zawsze świeże, ciepłe, czyste, zawsze gotowe do podania. Dzieci karmione piersią są zdrowsze, gdyż w naturalny sposób są chronione przed zakażeniami, dzięki zawartości w mleku kobiecym przeciwciał i komórek zdolnych do walki z chorobą. Związane jest to z obecnością w pokarmie wydzielniczej immunoglobuliny IgA, której nie ma w żadnym innym pokarmie. Powstaje ona w wyniku kontaktu matki z alergenem, bakterią, wirusem, grzybem, pleśnią. W organizmie kobiety, a konkretnie w jej układzie limfatycznym, namnażają się immunokompetentne komórki plazmatyczne tworzące przeciwciała. Komórki te wędrują drogami krwionośnymi i limfatycznymi do gruczołu piersiowego i osiedlają się wokół pęcherzyków mlecznych, a także rozmieszczają się podśluzówkowo w obrębie układu pokarmowego czy oddechowego. SIgA blokuje i unieczynnia na powierzchni śluzówek ww. układów wszelkie drobnoustroje chorobotwórcze, które znalazły się w otoczeniu matki i dziecka. Swoiste przeciwciała dostają się bezpośrednio do pokarmu, stąd pierwsze krople siary, a potem mleka dojrzałego – to gotowa "szczepionka", jaką dziecko otrzymuje wraz z mlekiem matki.

      Strona 1 z 3

Wizyta patronażowa w domu noworodka

Wizyta patronażowa jest to pierwsza wizyta przeprowadzana przez lekarza pediatrę, po wypisie noworodka ze szpitala. Dlatego należy jak najszybciej wybrać przychodnię lekarską i lekarza, który obejmie opieką Wasze dziecko.
Pierwsza wizyta lekarza w domu stwarza okazję do nawiązania z nim kontaktu oraz zadania mu wielu pytań.

Wizyta powinna odbyć się do 3 tygodnia życia dziecka. Wyjątek stanowią:

• wczesny wypis ze szpitala
• noworodek z grupy ryzyka np. wcześniactwo, hipotrofia wewnątrzmaciczna lub zalecenie neonatologa.

W tych przypadkach powinna mieć ona miejsce w ciągu pierwszych siedmiu dni po wypisie ze szpitala. Wizyty może dokonać położna lub pielęgniarka.

Wizyta ma na celu:

• wspólne przeanalizowanie informacji zawartych w książeczce zdrowia dziecka dotyczących przebiegu ciąży i porodu oraz adaptacji noworodka do nowego środowiska życia;
• sprawdzenie wykonania testów przesiewowych i pierwszych szczepień ochronnych (WZW B, BCG);
  
• ocenę sposobu karmienia i udzielenie koniecznych wskazówek dotyczących karmienia;
• kontrola przyrostu masy ciała;
• udzielenie instruktażu pielęgnacji dziecka;
• udzielenie informacji o kolejnych szczepieniach;
• badanie noworodka, ocenę: wyglądu skóry, intensywności jej zażółcenia, odczynu po szczepieniu BCG, stanu kikuta pępowinowego, spojówek, stawów biodrowych.

Wynik wizyty patronażowej lekarz lub położna powinni odnotować w książeczce zdrowia dziecka. Lekarz powinien określić termin kolejnej wyzyty w przychodni dziecięcej oraz wydać skierowania do poradni specjalistycznych, które zostały zalecone przez neonatologa. Kolejne kontrole rozwoju niemowlęcia zalecane są w 3., 4., 5., 6., 9. i 12. miesiącu życia.

Na wizycie patronażowej warto zapytać o dwie ważne dla noworodka witaminy: K i D. Jeśli jeszcze nie podajesz witaminy K i D zapytaj pediatrę o ich dawkowanie.

      Strona 1 z 3

Baby Blues – kilka dni z pamiętnika mamy-położnej

3 dni po porodzie

    Jestem świeżo upieczoną mamą. Moja córeczka Kasia urodziła się trzy dni temu cała i zdrowa. Jest piękna. Czarne włosy, czarne oczy i wszystko na swoim miejscu. Cóż to za piękny stan! Euforia, podekscytowanie, radość, miłość, zachwyt, oczarowanie. Emocje kwitną we mnie, rozwijają się, wybuchają jak wulkan i chyba są widoczne na zewnątrz, bo wszyscy wokół mówią, że promienieję. Jestem SZCZĘŚLIWA! Wszystkie przeżycia związane z porodem poszły gdzieś w kąt. I dobrze.

6 dni po porodzie

    Jednak nie wszystko jest takie piękne jak nas uczono w szkole. W związku z okresem poporodowym oczywiście. Dopadł mnie nawał pokarmu, dziecko krzyczy, nie mogę go uspokoić. Jestem zmęczona i z niczym nie mogę sobie poradzić. A przecież powinnam. Wszak jestem matką i w dodatku położną. Czuję się koszmarnie. Coś, paskudnego, degradującego, coś, czego nie chcę czuć, wnika we mnie bez kontroli. RATUNKU!

    Zaraz, zaraz. Przecież to znam. Wiem! Jednak uczyłam się o tym, to zwykły BABY BLUES. To hormony a konkretnie kortykotropina, przez którą zwiększa się poziom kortyzolu. Ich stężenie wzrasta w ciąży trzykrotnie, to naturalne, gdyby nie one byłoby krucho. Nie wiem, czy zniosłabym bóle porodowe i cały akt urodzeniowy. Ale po porodzie ich poziom szybko spada. Ot i przyczyna mojego marnego samopoczucia. Cały organizm czuje się jak po jeździe najszybszą i największą kolejką górską. I najzwyczajniej potrzebuje czasu, żeby dojść do siebie.

    Ale to jeszcze nie wszystko. Wspomnienia porodowe - są niezbyt przyjemne. Także brak snu, problemy z piersiami , trudności w dostosowaniu się do nowej roli (ciągle tylko pieluchy, karmienie, ulewanie, przebieranie, pranie, kąpanie…). A w dodatku wyglądam koszmarnie. Chyba już więcej nie wyjdę z tych czterech ścian. Nawał pokarmu, nawał obowiązków - czy ja sobie z tym wszystkim poradzę?

Na szczęście jest też dobra strona tego medalu – baby blues nie dopadł mnie tuż po porodzie a i tak mogło się stać.

9 dni po porodzie

    Jeszcze rok temu bawiłam się na imprezach do białego rana, a teraz… ciągle tylko dziecko i dziecko. Wypłakałam się mamie, nakrzyczałam na męża (że też mój głos może mieć tak wysoki ton), a w dodatku nie mam ochoty zajmować się własnym dzieckiem. ALE MAM DO TEGO PRAWO. Zmęczona walką ze swoim zmiennym nastrojem i ciągłym stanem gotowości do bycia odpowiedzialną mamą - położną zasnęłam z córeczką przytuloną do bolącej piersi.

    Że też można mieć tyle sprzecznych emocji w sobie.

      Strona 1 z 2

Kąpiel i pielęgnacja noworodka

Noworodka i niemowlę do ukończenia pierwszego roku życia wystarczy kąpać 2-3 razy w tygodniu. Jednak codziennie przed snem trzeba myć newralgiczne części ciała maleństwa:

• miejsca szczególnie narażone na zapocenie: fałdki na udach i koło szyi,
• pupę, która ma styczność z moczem i kałem,
• rączki, które często trafiają do buzi.

Żeby codzienny rytuał kąpieli bądź mycia noworodka, stał się przyjemnym wydarzeniem nie tylko dla rodziców, ale i noworodka, trzeba się do niego przygotować!

Przede wszystkim trzeba zadbać o:

• spokój i sprawne wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych, czyli właściwe ich przygotowanie zanim do nich przystąpimy
• właściwą temperaturę pomieszczenia, w którym dziecko będziemy rozbierać i moczyć
• właściwą temperaturę wody do mycia.

Przygotowanie do kąpieli i zabiegów pielęgnacyjnych
Porę mycia należy dostosować do rytmu karmień noworodka. Nie powinno się wkładać dziecka do wanny zaraz po nakarmieniu. Również, gdy dziecko już jest bardzo głodne, płaczem będzie domagało się jedzenia. Najlepiej ustalić czas mycia tak, aby chwilę potem noworodek był karmiony i zasypiał na noc.

      Strona 1 z 3

Odciąganie i przechowywanie pokarmu kobiecego

CZY WIESZ, ŻE swój pokarm możesz przechowywać w zamrażarce nawet pół roku zanim podasz go dziecku. Nie rezygnuj z karmienia piersią nawet, jeśli wracasz do pracy! Odciąganie i przechowywanie mleka nie jest ani skomplikowane ani kłopotliwe.

W prawidłowo przebiegającej laktacji odciąganie jest czynnością zbędną i niewskazaną. Przekonanie: "póki karmię piersią, muszę ściągać pokarm" jest nieprawdziwe.

Jednak są sytuacje, kiedy odciąganie jest konieczne:

• twoje dziecko z różnych powodów nie może być karmione bezpośrednio z piersi (jest wcześniakiem lub choruje), odciągaj pokarm min. 8 razy na dobę aby zapewnić dziecku odpowiednią ilość mleka i utrzymać laktację
• znalazłaś się w szpitalu bez dziecka, postępuj jak wyżej
• musisz rozstać się z dzieckiem na kilka godzin w ciągu dnia (np. wracasz do pracy) odciągaj pokarm co 3-4 godz., przechowaj w czystym zamkniętym naczyniu, przewieź do domu aby następnego dnia podano je dziecku pod twoja nieobecność
• po dłuższej przerwie chcesz wrócić do karmienia piersią i przywrócić laktację (relaktacja), odciągaj dodatkowo po każdym karmieniu aby zwiększyć ilość wytwarzanego mleka
• masz nawał pokarmu, twoje piersi stają się pełne i trudne do uchwycenia, odciągnij niewielką ilość mleka przed karmieniem aby ułatwić dziecku prawidłowe uchwycenie piersi, lub po karmieniu "do uczucia ulgi", nigdy "do pustych" piersi,
• leczysz zastój lub zapalenie piersi a twoje dziecko ssie nieefektywnie - wspomagaj leczenie opróżnianiem piersi, a dziecko dokarmiaj odciągniętym pokarmem.

CO UŁATWIA ODCIĄGANIE?
Przygotuj się do odciągania jak do karmienia.Odpręż się, usiądź wygodnie, postaw sobie w zasięgu ręki coś do picia, włącz spokojną muzykę albo pomyśl o czymś miłym. Poproś męża aby ci zrobił masaż karku - to bardzo odpręża. Jeśli jest przy tobie dziecko, odciągaj w jego obecności. Jeśli jesteście rozdzieleni, spoglądaj na jego fotografię. Możesz wziąć ciepły prysznic albo położyć sobie ciepły okład na piersi.
Pobudzisz wypływ mleka, robiąc delikatny masaż przypominający głaskanie od podstawy piersi do brodawki.. Nie może on być bolesny ani forsowny – nie uciskaj nie ugniataj, nie pociągaj piersi, bo to hamuje wypływ mleka i grozi uszkodzeniem pęcherzyków mlecznych.

      Strona 1 z 2

Jak odczytywać i interpertować centyle

Ocena rozwoju fizycznego dziecka ma na celu wykrycie niedoboru wysokości ciała oraz nadmiaru lub niedoboru masy ciała. Obejmuje takie cechy morfologiczne jak masa i długość ciała oraz obwód głowy i klatki piersiowej. Do oceny tych parametrów służą specjalnie opracowane dla płci i wieku wskaźniki (normy). Najczęściej używane są siatki centylowe opracowane dla danego regionu kraju, z którego dziecko pochodzi. Pierwsza ocena powinna być wykonana bezpośrednio po porodzie, a następnie w 3., 4., 5., 6., 9. i 12. miesiącu życia. Tempo wzrastania wcześniaków w pierwszych latach życia jest odmienne niż dzieci urodzonych o czasie, dlatego do oceny ich rozwoju fizycznego powinny być używane siatki centylowe specjalnie dla nich opracowane.
Siatkę centylową wyznaczają 2 osie: pozioma i pionowa. Na osi poziomej oznaczony jest wiek w miesiącach lub latach. Na osi pionowej po lewej stronie siatki oznaczone są wartości ocenianej cechy (wysokość, masa ciała, obwód głowy, obwód klatki piersiowej). Po prawej stronie siatki cyframi arabskimi (3,10,25,50,75,90,97) zaznaczone są przedziały centylowe. Obszar na siatce pomiędzy dwiema sąsiednimi liniami wyznaczającymi centyle, np. 25-50 to kanał centylowy. Jeżeli chcesz ocenić np. masę ciała swojego dziecka, wybierz siatkę centylową odpowiednią dla jego płci i określ wiek dziecka z dokładnością do jednego miesiąca. Następnie na osi poziomej znajdź punkt odpowiedni obliczonemu wiekowi, a na osi pionowej punkt odpowiadający wartości masy ciała. Z obu znalezionych punktów przeprowadź linie proste prostopadłe, aż do miejsca, w którym się przetną. Punkt przecięcia się dwóch prostych wyznacza pozycję centylową masy ciała Twojego dziecka (np. dziewczynka w wieku 6 miesięcy o masie ciała 7,5 kg klasyfikuje się na 50 centylu).

Najważniejsza jest dobra interpretacja wyników.
Jeżeli wysokość ciała dziecka usytuowana jest poniżej 10 centyla – oznacza to niedobór wysokości.
Jeżeli pozycja centylowa masy ciała dziecka różni się o 2 lub więcej kanałów centylowych od pozycji jego wysokości – świadczy to o nieharmonijnym rozwoju, np.: wysokość ciała na 25 centylu, a masa ciała powyżej 75 centyla – podejrzenie nadmiaru masy ciała, wysokość na 75 centylu, a masa ciała poniżej 25 centyla – podejrzenie niedoboru masy ciała.

Jeżeli pozycja centylowa obwodu głowy dziecka jest niższa od pozycji wysokości ciała o 2 lub więcej kanałów centylowych – to istnieje podejrzenie małogłowia, a gdy jest wyższa o 2 lub więcej kanałów centylowych należy podejrzewać wielkogłowie.

Jeżeli pozycja centylowa obwodu klatki piersiowej dziecka różni się od pozycji jego długości o 2 lub więcej kanałów centylowych – istnieje podejrzenie dysharmonii rozwojowej. Wszelkie nieprawidłowości w rozwoju fizycznym dziecka powinny być omówione z pediatrą.

Autor: Marzenna Król - lekarz neonatolog

PROBLEMY LAKTACYJNE

NAWAŁ POKARMU to stan fizjologiczny, który świadczy o prawidłowo rozpoczynającej się laktacji. Dotyczy obydwu piersi jednocześnie. Występuje ok. 2-6 doby po porodzie, kiedy pod wpływem zmian hormonalnych w organizmie kobiety wielokrotnie wzrasta produkcja pokarmu. W ciągu kilku godzin piersi stają się intensywnie wypełnione, napięte, ciężkie, twarde, wyraźnie ucieplone, widoczna jest na powierzchni piersi sieć naczyń krwionośnych. Nawał trwa ok. 2 doby, po tym czasie laktacja powoli stabilizuje się i dopasowuje do potrzeb dziecka. U niektórych kobiet nawał przebiega niemal niezauważalnie u innych jest bardzo nasilony. Ważne aby w tym czasie dziecko skutecznie i często ssało pierś.

JAK POMÓC SOBIE I DZIECKU?

• karm często nawet co 1-2 godz., nie ograniczaj czasu karmienia, proponuj obie piersi na jeden posiłek; gdy czujesz, że piersi stają się twarde sama inicjuj karmienie, pamiętaj o karmieniach nocnych;
• przed karmieniem odciągnij niewielka ilość mleka aby otoczka stała się bardziej miękka i dziecko mogło prawidłowo uchwycić pierś, możesz "potraktować" piersi ciepłym prysznicem lub zrobić ciepły okład aby ułatwić wypływ mleka
• bezpośrednio po karmieniu zastosuj zimne okłady na ok. 20-30 min., doskonale sprawdzają się liście białej kapusty schłodzone w lodówce i lekko rozbite, może być również mrożonka owinięta w pieluszkę tetrową, kostki lodu czy specjalne okłady typu cold pack
• jeśli piersi wypełniają się szybko, możesz odciągnąć trochę pokarmu miedzy posiłkami aby odczuć ulgę
• nie ograniczaj ilości wypijanych płynów, możesz natomiast w okresie trwania nawału wypijać 2-3 filiżanki szałwii lub mięty w ciągu doby; zioła te łagodnie hamują wytwarzanie pokarmu.

      Strona 1 z 4

Masaż niemowlęcia

    Dotyk jest tym zmysłem, który w najbardziej bezpośredni sposób pozwala kontaktować się z dzieckiem. Masaż jest jednym ze sposobów wykorzystywania pozytywnego oddziaływania dotyku na ciało i emocje dziecka. Poprzez niego można dziecku przekazać swoją miłość, można też wpłynąć na rozluźnienie lub pobudzenie jego aktywności oraz usprawnić procesy komórkowe. Masaż jest czułą rozmową jaka toczy się między dłońmi rodzica a ciałem dziecka. Każdy dotyk, podczas pielęgnacji maleństwa, jest właśnie takim masażem. Jednak świadome i usystematysowane ruchy sprawiają, że dziecko jest odprężone i chętniej poddaje się zabiegom, dzięki czemu masaż daje jeszcze więcej radości maluszkowi oraz rodzicom.

Kilka podstawowych zasad

    Masaż niemowlęcia wymaga czasu – zazwyczaj 30 minut. Najlepiej wybrać czas, w którym nic innego nie jest zaplanowane, ważne jest aby masaż nie był wykonywany w pośpiechu. Ręce są bowiem nośnikiem informacji i wszelki niepokój, czy pośpiech zostanie przekazany maleństwu. A przecież nie o to chodzi. Dla obydwu stron ma on być przyjemnością.
    Wybierz miejsce, w którym jest ciepło i miło. Muzyka w tle może pomóc w wytworzeniu przyjemnej atmosfery.
    Dziecko powinno być najedzone, ale nie można zaczynać bezpośrednio po posiłku.
    Do masażu najlepiej wykorzystać oliwkę. Ułatwia ona wykonywanie wszystkich ruchów i jednoczenie pielęgnuje skórę dziecka.
    W trakcie masażu należy obserwować reakcje maluszka. Dzięki temu łatwiej ocenić, czy intensywność ruchów jest właściwa, to znaczy, czy nie są one zbyt silne i czy rodzaj dotyku jest przyjemny dla dziecka. Niektóre dzieci bardziej lubią głaskanie, a inne rozcieranie. Obserwacja reakcji dziecka pozwala dostosować technikę masażu do jego upodobań. Najlepiej zacząć od ruchów delikatnych (głaskania) a po pewnym czasie, gdy rodzic czuje się pewniej, a maleństwo zwiększy tolerancję na dotyk, można zwiększyć intensywność masażu i ilość technik.
    Techniki masażu niemowląt to: głaskanie i rozcieranie (intensywniejsza forma głaskania). Każdy ruch należy powtarzać 3-4 razy.
    W ruchu głaskanie ważne jest by używać całej dłoni. Powinna ona przylegać, obejmować, dopasowywać się do masowanej części ciała. Może on działać pobudzająco, jak i rozluźniająco.
    Rozcieranie jest intensywniejszym głaskaniem. Najczęściej tę technikę rezerwujemy dla stawów i mięśni. W masażu dzieci tę technikę wykonuje się opuszkiami palców. Mogą one prowadzić ruch prostolinijny, okrągły lub spiralny.
    Masujemy dziecko w dwóch pozycjach ułożeniowych: na plecach, rozpoczynając od główki i buzi, przechodząc na klatkę piersiową i brzuszek a następnie na rączki i nożki oraz na brzuszku, rozpoczynając od plecków przechodząc następnie na pupę.
    Masaż rozpoczynamy od rozprowadzenia oliwki na dłoniach.

      Strona 1 z 4

Mama po porodzie

Po porodzie kobieta staje wobec wielu wyzwań związanych z wydarzeniami dnia codziennego: z pełnieniem nowej roli mamy, opiekunki i żywicielki dziecka. Mogą się wtedy pojawić problemy, o których wcześniej nie myślała. Radość niejednokrotnie przeplata się z przewlekłym zmęczeniem i niewyspaniem, a najczęstsze obawy świeżo upieczonej mamy dotyczą zdrowia dziecka i jego rozwoju.

Jednak dbałość o dziecko - choćby najbardziej ukochane i wyczekiwanie - to nie przecież wszystko. Dlatego każda mama, kiedy sprawy domowe ulegną już normalizacji, powinna się zmobilizować i pomimo tego, że jest w wirze codziennych zajęć, nie czuć się zwolniona z tego, żeby jak najszybciej zadbać o swój wygląd.
Odzyskanie sylwetki sprzed ciąży jest bowiem bardzo ważne. Zwłaszcza dla kobiecej psyche. Dlatego nie można załamywać się ani mówić, że to niemożliwe. Lepiej wziąć się w garść i przystąpić do konkretnego działania. Zbędną tkankę tłuszczową i rozciągnięte mięśnie brzucha pomogą przywrócić do normy regularne ćwiczenia.

Obok ćwieczeń istotny jest także sposób odżywiania się - zdrowy i prawidłowo zbilansowany, lecz wolny od liczby kalorii większej niż jest potrzebna mamie i dziecku. Jeżeli jest taka możliwość, to warto skorzystać z pomocy dietetyka, który profesjonalnie ułoży dietę, tak, aby była smaczna, odżywcza i pomagająca tracić zbędne kilogramy.
Powrót do formy nie nastąpi oczywiście z dnia na dzień - trzeba się liczyć z tym, że jest to praca na około 6 miesięcy. Ale za to efekt wolniej osiągany jest na ogół trwalszy.
Oto kilka wskazówek, na które należy zwrócić uwagę.

      Strona 1 z 3

Atopowe zapalenie skóry

    Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest wrodzoną, przewlekłą, nawrotową chorobą skóry, której towarzyszy świąd, suchość i typowe rozmieszczenie zmian skórnych. Choroba, która według różnych statystyk, dotyczy 10-20% pacjentów, często zaczyna się w okresie niemowlęcym (60% przypadków) lub wczesnego dzieciństwa (90% do 5 roku życia) i przebiega z okresami remisji i zaostrzeń.

Na rozwój choroby mają wpływ:

• czynniki genetyczne – ryzyko rozwoju atopowe zapalenia skóry wynosi 30%, jeśli jedno z rodziców choruje na AZS, do 70% w przypadku, gdy choroba dotyczy obojga.
• czynniki środowiskowe, takie jak: alergeny wziewne (np. kurz, pyłki, sierść zwierząt), pokarmowe (mleko, jaja, owoce, ryby) oraz stres.

    Postać atopowego zapalenie skóry IgE-zależna dotyczy około 70-80% chorych. Ta postać choroby jest związana ze swoistymi dla alergenów środowiskowych IgE. Immunoglobulina E jest przeciwciałem o szczególnym znaczeniu w rozwoju alergii jak również obronie przeciwpasożytniczej, co wiąże się z indukcją wydzielania histaminy, a ta jest odpowiedzialna np. za pojawienie się bąbli pokrzywkowych. Wynika z tego przydatność oznaczania poziomu IgE zarówno w diagnostyce chorób alergicznych, jak i pasożytniczych. Zazwyczaj nasilenie atopowego zapalenia jest tym większe, im wyższy jest poziom przeciwciał IgE w surowicy chorego. U około 20% chorych, stężenie IgE jest prawidłowe. Alergenami, które mają silne właściwości uczulające u chorych na IgE-zależną postać choroby należą jajko, mleko, ryby, orzechy, soja, pszenica, kakao i czekolada, owoce cytrusowe, pyłki roślin i sierść zwierząt (kot, pies, koń itd.), roztocza kurzu domowego i alergeny bakteryjne (gronkowiec złocisty).

Wiele objawów wywołanych przez pokarmy, pojawia się już po 15 minutach, ale u niektórych chorych dopiero po 8-24 godzinach od spożycia uczulającego pokarmu.

      Strona 1 z 2

Pierwsze posiłki maluszka

Co i kiedy można podać dziecku
W aktualnym schemacie żywienia niemowląt, opracowanym przez Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie zaleca się m.in. wcześniejsze (bo już w 5-6. miesiącu życia) wprowadzanie do diety dziecka glutenu. Początkowo mają to być niewielkie ilości – pół łyżeczki (czyli około 2-3 gram) kaszki lub kleiku do zagęszczenia 100 ml mleka lub zupki.
Po 6. miesiącu życia, niemowlaka karmionego piersią, do diety wprowadza się kolejno zupkę jarzynową lub przecier warzywny (150-180 ml) oraz skrobane (tarte) jabłko lub owoce ze słoiczka (50-100 gram). Poza tymi dwoma stałymi pokarmami dziecko pije mleko z piersi.
W 7. miesiącu zupka wzbogacona powinna zostać o mięso gotowane (10 gram czyli płaska łyżka - początkowo z drobiu lub królika, potem także wieprzowe), a co drugi dzień także o połowę gotowanego żółtka z jaja kurzego.
W 10. miesiącu maluch powinien już jeść obiad z dwóch dań (zupka jarzynowa z kaszką glutenową, ziemniak lub ryż, gotowane mięsko, gotowane lub duszone warzywa). Nie zaszkodzą mu także niewielkie ilości pieczywa czy sucharki.
W miesiącu 11. i 12. przychodzi czas na całe jajko – nawet 3-4 razy w tygodniu – w postaci jajecznicy na maśle, twarożek, jogurt czy kefir (serwowane w małych porcjach).

Jeśli dziecko zjada średnie ilości mleka i posiłków dodatkowych ( 5. miesiąc – 5-6 x 180 ml; 6. miesiąc – 5 x 180 ml) i prawidłowo przybiera na wadze, to dania mleczne można zacząć mu zagęszczać nawet dopiero w 7. miesiącu. Jeśli jednak maluchowi nie wystarcza czyste mleko, niewielkie ilości kleiku ryżowego bądź kukurydzianego (bezglutenowe) można do niego dodawać już od 5. miesiąca.

Średnie ilości i objętości posiłków zjadanych przez dziecko karmione mlekiem modyfikowanym w 1. roku życia:
5. miesiąc – 5-6 x 180 ml
6. miesiąc – 5 x 180 ml
7.- 8. miesiąc – 5 x 180-200 ml
9. miesiąc - 5 x 200ml
10.- 12. miesiąc – 4-5 x 220 ml

      Strona 1 z 3

Maluszek na basenie

Na basen – przystosowany do zajęć z niemowlakami - można chodzić od trzeciego miesiąca życia dziecka. Dlaczego warto? Bo zabawy w wodzie stymulują rozwój emocjonalny i ruchowy dziecka. Dodatkową zaletą jest to, że dziecko jest w wodzie cały czas z mamą lub tatą (albo obojgiem) w najkorzystniejszym dla dziecka kontakcie ciało z ciałem. No i do tego jest wesoło.

Jeśli zamierzamy się zapisać ze swoim maleństwem na zajęcia na basenie, najlepiej skonsultować pomysł z pediatrą, szczególnie w sytuacji, gdy dziecko cierpi na atopowe zapalenie skóry (AZS).

Zalety zabawy w wodzie
Zajęcia na basenie szczególnie warto wpisać w swój rodzinny kalendarz, jeśli dziecko ma obniżone napięcie mięśniowe, które powoduje, że dziecko za mało się rusza. Woda takiemu maleństwu ułatwi ruch! To dobra dla niego gimnastyka przy okazji zabawy. Również dzieciom o wzmożonym napięciu mięśniowym woda pomoże – zadziała rozluźniająco zwłaszcza w obrębie barków i kończyn górnych.
Zabawa w wodzie pozytywnie też wpływa na dzieci niespokojne, nadpobudliwe czy z nadwrażliwością lub niedowrażliwością dotykową.
Ale prawie wszystkie dzieci lubią wodę! W łonie matki żyły w wodzie i po urodzeniu przez kilkanaście tygodni zachowują umiejętność poruszania się w niej i oddychania. Stąd na ogół w tym okresie życia nie zachłystują się wodą i jej nie łykają.

Jakie powinny panować warunki na basenie
Woda w basenie powinna mieć temperaturę 32-34˚C. To sporo dla dorosłego, ale dla maluszka to temperatura, która zapobiega nadmiernemu wychłodzeniu organizmu. Przecież niemowlę ma delikatniejszą i cieńszą skórę niż dorośli.
Najlepiej, żeby woda była ozonowana a nie chlorowana. Ta druga może (choć nie musi) wywołać uczulenie u dziecka.
Zanim zapiszemy się na zajęcia z dzieckiem, najlepiej odwiedzić basen, porozmawiać z instruktorem, a jeszcze lepiej porozmawiać z osobami, które na dany basen chodzili ze swoimi niemowlakami. To najlepszy sprawdzian warunków panujących na basenie i atmosfery podczas zajęć.

Nie zaleca się jednak zabierania niemowlaka na zwykły basen, np. do jacuzzi. Również należy unikać kąpieli w wodach termalnych. Wszędzie tam, gdzie temperatura wody przekracza 38 stopni C, jest wilgotno i ciepło, rozwijają się bakterie i niektóre pierwotniaki, które mogą u małych dzieci, wywołać różne infekcje skórne, grzybicze i liszaje. Choroby te trudno się leczy i na ogół są nawracające.

      Strona 1 z 2

MALUSZEK PRZED OBIEKTYWEM

Każda mama obserwując swoje dziecko – to, jak ono rośnie, jak szybko z bobasa zmienia się w rezolutnego malca - chciałaby te ulotne chwile zachować na zawsze. Dlatego zazwyczaj rodzinne albumy pełne są zdjęć uwieczniających berbecia w różnych etapach jego życia. Amatorskie fotografie są oczywiście urocze, bo autentyczne i niczym reportaż opisujące tu i teraz. Niemniej warto się także zastanowić nad profesjonalną sesją zdjęciową, podczas której zawodowy fotograf uwieczni małego "modela" lub "modelkę" w nieco bardziej wyszukany sposób i z dbałością o techniczną jakość fotografii.

Pierwszym krokiem w takim przedsięwzięciu powinno być nawiązanie kontaktu z fotografem. Najlepiej wcześniej umówić się z nim na rozmowę, opowiedzieć o swoich oczekiwaniach i poznać wszystkie szczegóły organizacyjne sesji zdjęciowej.
Wiek fotografowanego dziecka nie ma tutaj znaczenia i to, kiedy zdjęcia powstaną zależy od decyzji rodziców. Sesję taką można zorganizować zarówno, gdy maleństwo ma dwa - trzy tygodnie, jak i kiedy skończy piąty czy szósty miesiąc życia. Tu warto wiedzieć, że najmłodsze niemowlęta fotografuje się na ogół w domu, ale już z półrocznym bobasem śmiało można odwiedzić fotografa w jego studio.

Sesje z maluchami trwają zazwyczaj dwie - trzy godziny. Jest to czas potrzebny na wykonanie odpowiedniej liczby zdjęć, uwzględniający przerwy potrzebne na karmienie, przewijanie i odpoczynek maleństwa. Podczas takiej sesji niemowlęta przechodzą zawsze przez kilka etapów: najpierw zaciekawienie (wtedy są spokojne), potem zazwyczaj maluchowi zdarza się drzemka, później następuje jedzenie i przewijanie. Po około godzinie przychodzi faza zniecierpliwienia - wówczas w sesji należy zrobić przerwę i uspakoić maleństwo. Fotograf dziecięcy zawsze dostosowuje się do rytmu dziecka, bierze pod uwagę jego potrzeby oraz ma dużo wytrwałości i cierpliwości. Wszystko po to, żeby zrobić jak najlepsze ujęcia. Nawet jeśli czasami trzeba parę minut poczekać i dać maleństwu trochę czasu, by powstało wyjątkowo ciekawe zdjęcie. Dlatego w trakcie sesji najważniejszy jest brak pośpiechu oraz "wsłuchanie się" w nastroje niemowlaka.

      Strona 1 z 2

Aktywna mama

Po okresie połogu i po okresie oswajania się z nowymi obowiązkami, które pojawiły się w domu wraz z przyjściem na świat dziecka, mama powinna zacząć myśleć o sobie: w myśl zasady, że jeśli mama będzie szczęśliwa, to jej dziecko również.

Badania naukowe dowiodły, że odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, wsparcie rodziny i odpowiednia dieta pomagają młodej mamie utrzymać dobry nastrój i wrócić do aktywności sprzed porodu.

Kilka rad:

• Dbaj o stały porządek dnia dziecka, jeśli dziecko będzie regularnie wychodzić na spacer, jeść, regularnie będzie kąpane (myte), usypiane, to będzie miało lepszy apetyt, będzie lepiej spało, będzie spokojniejsze, a Ty będziesz miała więcej czasu dla siebie i swojego partnera.
• Nie można utrzymać dobrej formy psychicznej i fizycznej bez aktywności fizycznej.
• Dbając o swój wygląd, będziesz mieć lepsze samopoczucie.
• Wykorzystaj wolny czas na spotkania towarzyskie (również w domu z partnerem), prace i rozwój osobisty.

Zestaw ćwiczeń z udziałem niemowlaka
Gimnastyka umożliwia mamie szybszy powrót do formy sprzed ciąży, a dla maluszka to wspólna zabawa. Już trzymiesięczny niemowlak, który uśmiecha się do mamy, wodzi za nią wzrokiem i rozpoznaje znajome twarze, będzie się świetnie bawił podczas gimnastyki z mamą. Wykonując ćwiczenia z małym dzieckiem, trzeba oczywiście zachować maksymalną ostrożność.

Można na przykład z dzieckiem na rękach robić przysiady albo położyć maleństwo na kocyku i wykonywać ku niemu skłony i pompki. Z niemowlakiem można robić też np. ćwiczenie na wzmocnienie mięśni brzucha: położyć się na plecach z nogami uniesionymi od bioder pod kątem prostym do góry i ugiętymi w kolanach tak, by łydki były równolegle do podłogi. Na łydkach właśnie, brzuszkiem do dołu i główką tuż przy kolanach kładzie się dziecko i kołysze w przód i w tył lub na boki. Kiedy mama unosi klatkę piersiową i zbliża twarz do główki maluszka – uśmiech maleństwa gwarantowany! Unoszenie (nie podrzucanie!) dziecka ponad swoją głowę to dobre ćwiczenie dla mięśni ramion i pleców.

Inną idealną wręcz formą ruchu dla świeżo upieczonych mam jest Baby Walking (czyli Nordic Walking z dzieckiem). Nordic Walking należy do jednej z najbezpieczniejszych form aktywności: utrzymuje bądź przywraca dobrą formę i zapobiega przyrostowi masy ciała. Zaletą Nordic Walking jest m.in. to, że poprzez odpowiednią pracę z kijkami odciążone zostają zarówno stawy kończyn, jak i kręgosłup. Szacuje się, że w przypadku stawów kolanowych i biodrowych odciążenie wynosi nawet do 40 proc., a kręgosłupa w granicach 15 – 20 proc.

      Strona 1 z 2

Zdrowy sen dziecka

To prawda, że należy reagować na każdy płacz dziecka. Jednak to wcale nie oznacza, że ulgę dziecku jedynie może przynieść noszenie na rękach, ciągłe wożenie lub bujanie, bądź przytulanie w łóżku rodziców. Stosując takie metody uspokajania płaczu, może się zdarzyć, że dziecko nie nauczy się samo spać spokojnym snem. Jeśli maluszek już ma problem z zasypianiem należy go jak najszybciej rozwiązać.

Dzieci, które od urodzenia są chowane w rytm powtarzających się rytuałów na ogół nie mają kłopotów ze snem. Jeśli jednak z jakiś względów sen dziecka nie poprzedza ten sam scenariusz zdarzeń, a dziecko ma kłopoty z zasypianiem, albo w nocy płaczem domaga się bujania, noszenia itp., a jest zdrowe, najwyższy czas rytuały przedsenne wprowadzić. Zgodnie ze współczesnymi zaleceniami pediatrów niemowlaki w wieku 2-4 miesięcy powinny spać ok. 15 godzin na dobę. 14 godzin snu na dobę wystarcza maluchom w wieku od 6 do 9 miesięcy.

Czynności, które wpływają na zaburzenie prawidłowej nauki zasypiania:

• spanie razem z dzieckiem, aby nie trzeba było wstawać do karmienia
• zbyt szybkie reagowanie na każdy płacz dziecka, każdorazowe branie na ręce i noszenie w celu uspokojenia- brak ściśle określonej godziny kąpieli i kolacji
• brak ustalonego schematu czynności poprzedzających sen, które są jednoznacznym sygnałem dla dziecka, że zaraz przyjdzie czas na sen
• usypianie dziecka w innym miejscu niż jego łóżeczko

Miejsce na sen
Przez pierwsze trzy miesiące życia dziecka dobrym rozwiązaniem jest ustawienie łóżeczka w swojej sypialni. Jednak, gdy maluszek przesypia już całą noc, należy konsekwentne uczyć go spać we własnym łóżeczku, a z czasem w przygotowanym dla niego kąciku lub pokoiku. Najlepiej wybrać drewniane łóżeczko ze szczebelkami, polecane przez pediatrów i rehabilitantów dziecięcych, jako najbardziej stymulujące rozwój. Pionowe szczebelki zachęcają niemowlę do gimnastyki – maluch uczy się je łapać, później zaczyna się podciągać, sprytny kilkumiesięczniak szybko opanuje sztukę siadania trzymając się właśnie za szczebelki, a później sztukę wstawania.

Na początku kierując się wygodą łóżeczko najlepiej ustawić blisko siebie, żeby łatwo było usłyszeć płacz i nie trzeba było biegać daleko na wezwanie. Z czasem jednak łóżeczko należy od siebie odsunąć, aż do momentu, kiedy maluch zacznie przesypiać noce i można go będzie przenieść do jego pokoiku. Otwarte drzwi wystarczą, żeby usłyszeć wyraźne wezwanie dziecka, a na drobne pomrukiwania czy krótkie wyrazy niezadowolenia nie należy zbyt szybko reagować. Dziecko wydaje je przez sen lub w trakcie chwilowego przebudzenia, po którym ponownie zapada w sen.

Jeśli pięciomiesięczne dziecko nadal miewa kilkugodzinne napady płaczu sugerujące kolkę, należy skonsultować się z lekarzem, bowiem może wskazywać to na nietolerancję mleka lub glutenu zawartego w pokarmach mącznych.

      Strona 1 z 2